Projekty transgraniczne to nie tylko wskaźniki, budżety, raporty i płatności. Choć to nieodłączne elementy każdego z nich, za każdym kryją się przede wszystkim konkretne idee, wartości i marzenia ludzi je realizujących, a także historie tych, którzy skorzystali na ich realizacji.

Chcemy przybliżyć Państwu niektóre poprzez „Opowieści z projektów” – cykl, w którym pokazujemy ten bardziej ludzki (ale i zwierzęcy – jak np. w odc. I) wymiar naszych wybranych projektów.

Zapraszamy do lektury.

Przez ponad trzydzieści lat Mikołaj Garastyuk organizował, promował sport i turystykę w rejonie Drohiczyna, położonego w zachodniej części białoruskiego Polesia, w dorzeczu Dniepru. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku, jako uczestnik białoruskiej delegacji miał szczęście wziąć udział w rajdzie turystycznym po Polsce. Program wycieczki zaplanowany był na 5 dni – do wyboru wyprawa kajakowa lub rowerowa. Obie trasy zaczynały się w Białej Podlaskiej. Dziwnym zrządzeniem losu Mikołaj postanowił popłynąć kajakiem. Spływ wiódł rzeką Krzna (lewy dopływ zachodniego Bugu) do Bugu i dalej jego nurtem w kierunku polskiego miasteczka Drohiczyn. Przez całą wyprawę Nikołaj zdążył prawdziwie polubił ten wysiłek na świeżym powietrzu i ekscytowała go myśl o uprawianiu takiej turystyki. Po wielu dniach wiosłowania wpadł na pomysł, aby wytyczyć szlak kajakowy również w swojej okolicy.

Mikołaj nosił się z tą myślą od dłuższego czasu, ale minęło 20 lat zanim nabrała realnego kształtu. Realizacja pomysłu rozpoczęła się dzięki Rafałowi Siwkowi - głównemu inicjatorowi, dyrektorowi Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w polskim Drohiczynie. Rafał, aktywnie zaangażowany w promocję zdrowego stylu życia i rozwój turystyki kajakowej w Polsce, szukał podobnie myślących ludzi po drugiej stronie granicy i znalazł Mikołaja Garastyuka, który chętnie przyłączył się przedsięwzięcia. Wspólnie stworzyli jedyny w swoim rodzaju projekt transgranicznej trasy turystycznej na pograniczu trzech krajów: Polski, Białorusi i Ukrainy. Dwudziestoletni sen Mikołaja zaczął się spełniać.

Warto wspomnieć, że ruch turystyczny na tych obszarach jest dziś dość słaby. Niski poziom infrastruktury towarzyszącej (zwłaszcza brak tablic informacyjnych, oznakowania, pojemników na śmieci, schronów i miejsc odpoczynku, wież i platform widokowych), niewystarczająca liczba znaków dla kajakarzy i innych turystów, a także ogólny brak informacji o regionie atrakcje nie pozwoliły w pełni wykorzystać potencjału okolic Bugu.

Dwa turystyczne szlaki kajakowe zaprojektowane przez partnerów połączą polski Drohiczyn i białoruski Drohiczyn (Drogichyn, Drahičin). Nowe szlaki wodne zostaną przygotowane dla  podróżujących po Bugu wraz z odpowiednimi oznakowaniami, punktami informacyjnymi, megafonami (drewnianymi tubami do odpoczynku i słuchania odgłosów przyrody) i blisko 40 miejscami odpoczynku. Pierwszy szlak kajakowy poprowadzi z Werchobuża na Ukrainie do Wyszkowa w Polsce (ok. 700 km), kolejny szlak z Bielina do Brześcia na Białorusi, wzdłuż Kanału Dniepr-Bug i rzeki Muchawiec (ok. 100 km). Ponadto w Sokalu (UA), Bielinie (BY) i Drohiczynie (PL) zostaną utworzone trzy Centra Turystyki Kajakowej, promujące dziedzictwo przyrodnicze i turystykę kajakową na tym obszarze. Odwiedzający będą mogli bezpłatnie wypożyczyć kajaki i niezbędny sprzęt, przetestować najbardziej odpowiedni kajak w odkrytym basenie, wziąć udział w warsztatach, pokazach i wycieczkach kajakowych. Ponadto, centrum w Drohiczynie pomieści muzeum kajakarstwa i unikatowy symulator kajaków dla młodych, starszych lub niepełnosprawnych gości, którzy będą mogli spróbować swoich sił „na sucho”. Wszystkie centra będą wyposażone w przenośne elektroniczne urządzenia tłumaczące dla przyjezdnych z zagranicy. Aby turyści mogli w pełni nasycić się pięknem krajobrazów, zostanie również wzniesionych 8 wież obserwacyjnych. Twórcy projektu są pewni - szlaki kajakowe staną się nową marką transgraniczną.

Szlak wzdłuż Kanału Dniepr-Bug przypomni turystom historię tego ważnego dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego i ma szansę stać się prawdziwą perłą turystyczną regionu. Pierwszy odcinek kanału został oficjalnie otwarty przez Stanisława Augusta Poniatowskiego, ostatniego króla Rzeczpospolitej Obojga Narodów, polskiego i litewskiego. Nazywano go Kanałem Królewskim i miał strategiczne znaczenie w XIX i na początku XX wieku, ponieważ był jedyną żeglowną śródlądową drogą wodną łączącą Bałtyk i Morze Czarne.

Nowe szlaki kajakowe prowadzące przez granice Ukrainy, Białorusi i Polski, pozwolą miłośnikom przyrody odkryć nietknięte piękno rzeki Bug na obszarze przygranicznym. A nasz bohater, Mikołaj Garastyuk, już planuje wspólną wycieczkę kajakową ze swoimi przyjaciółmi z Polski i Ukrainy. Ale teraz, po 20 latach, będzie miał okazję cieszyć się wszystkimi urokami aktywnej turystyki wodnej również w swojej ojczyźnie, wiosłując wzdłuż Bugu i Kanału Dniepr-Bug.

Projekt “Łączy nas Bug – utworzenie dwóch transgranicznych kajakowych szlaków turystycznych” jest realizowany dzięki finansowemu wsparciu Unii Europejskiej w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina.