AKRONIM

TouchingThePast

NUMER

PBU2/0791/18

Rodzaj projektu

Mikroprojekt

STATUS

Zakończony

CEL TEMATYCZNY

DZIEDZICTWO

PRIORYTET

1.1 Promocja kultury lokalnej i historii

PARTNERSTWO

PL-UA

BENEFICJENT WIODĄCY

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II (Województwo lubelskie, Polska)

BENEFICJENT

Przykarpacki Uniwersytet Państwowy im. Wasyla Stefanyka (Obwód iwanofrankowski, Ukraina)

Opis projektu

Zarówno Polska, jak i Ukraina mogą poszczycić się bogatym dziedzictwem kulturowym, jednak wiele muzeów, galerii sztuki, architektury i zabytków jest niedostępnych dla osób z dysfunkcją wzroku. Nowoczesna technologia daje teraz możliwość przybliżenia sztuki osobom niewidomym lub słabowidzącym. Lublin ma już w tej materii doświadczenie – znajdujące się w 4 muzeach miasta pilotażowe eksponaty, które można poznawać za pomocą dotyku, otrzymują bardzo pozytywne opinie. Muzea po drugiej stronie granicy (Iwano-Frankiwsk) nie są przygotowane dla takich osób.

Projekt TouchingThePast daje szansę nie tylko na poszerzenie oferty wystawienniczej przystosowanej dla osób z dysfunkcją wzroku w Lublinie, ale także na zrealizowanie tego pomysłu w muzeach Iwano-Frankiwska. Zaprojektowanie i wykonanie dostępnych adaptacji eksponatów dla muzeów obu miast to tylko część projektu, ponieważ przygotowanie adaptacji dotykowych wymaga specjalnej wiedzy i technologii. W związku z tym zostanie zakupiony specjalistyczny sprzęt, będą zorganizowane szkolenia dla pracowników muzeów, galerii sztuki i przewodników po mieście oraz dla osób niewidomych. W wycieczkach po zabytkach Lublina i Iwano-Frankiwska wezmą również udział osoby z dysfunkcją wzroku ze szkół średnich, uczelni i organizacji lokalnych. Celem takich warsztatów jest upewnienie się, że są w stanie skutecznie korzystać z eksponatów i grafiki dotykowej. Tym doświadczeniem będą mogli się podzielić z innymi osobami niewidomymi i słabowidzącymi.

Projekt umożliwi osobom z dysfunkcją wzroku większy udział w życiu kulturalnym obu miast. Teraz będą mogły one zwiedzać muzea i mieć dostęp do dzieł sztuki. Ponadto projekt daje szansę na nawiązanie długoterminowej współpracy między instytucjami kultury w regionie poprzez wspólne wydarzenia, wzajemne wizyty podnoszące świadomość wyzwań stojących przed takimi osobami po obu stronach granicy ukraińsko-polskiej.

Rezultaty projektu

SPRZĘT

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II zakupił oprogramowanie i specjalistyczny sprzęt do przygotowania adaptacji eksponatów dostępnych dla osób z dysfunkcją wzroku. Wszystkie szkolenia organizowane w ramach projektu były realizowane na zakupionym sprzęcie. Sprzęt ten był wykorzystywany także podczas tworzenia dostępnych adaptacji wybranych eksponatów.

Partnerzy projektu zakupili między innymi:

• drukarkę 3D;
• wytłaczarkę do drukarki 3D;
• oprogramowanie do grafiki bitmapowej oraz wektorowej służące do edycji obrazu;
• oprogramowanie do modelowania 3D;
• podgrzewacz papieru pęczniejącego do wykonywania grafiki wypukłej na papierze pęczniejącym (linie i tekstury na rysunku wydrukowanym na arkuszu papieru pęczniejącego „puchną” i stają się wyczuwalne dotykowo);
• specjalne materiały do przygotowania adaptacji eksponatów dostępnych dla osób z dysfunkcją wzroku między innymi papier pęczniejący A3, plastikowe arkusze do wytłaczania, maty do rysunków dotykowych oraz proszek termograficzny do wykonywania wielu kopii wysokiej jakości grafiki dotykowej.

PROJEKTOWANIE I PRODUKCJA DOSTĘPNYCH ADAPTACJI

Adaptacje obejmują: rysunki dotykowe, adaptacje wybranych obrazów (z wyczuwalnymi liniami i fakturami uwydatniającymi kluczowe fragmenty), modele drukowane 3D, alfabet Braille'a oraz audiodeskrypcje.

Adaptacje można obejrzeć na stronie Katolickiego Uniwersystetu Lubelskiego Jana Pawła II:

SZKOLENIA DLA PRACOWNIKÓW UCZELNI, MUZEÓW I PRZEWODNIKÓW TURYSTYCZNYCH

Partnerzy projektu zorganizowali trzy edycje szkoleń:

1. Dla pracowników muzeów i przewodników turystycznych z Polski (w Lublinie).
2. Dla kadry Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego z Ukrainy (w Iwano-Frankiwsku).
3. Dla pracowników muzeów i przewodników turystycznych z Ukrainy (w Iwano-Frankiwsku).

Każde z nich obejmowało cztery warsztaty:

1. Konsekwencje upośledzenia wzroku dla oceny sztuki wizualnej. Wzrok zapewnia ok. 80% informacji o otaczającym środowisku i o świecie, zaś zrozumienie tych konsekwencji jest kluczowe dla skutecznej komunikacji z osobami niewidomymi.
2. Komunikacja z osobami niewidomymi – prezentacja sztuki wizualnej osobom z dysfunkcją wzroku.
3. Projektowanie i produkcja dostępnych adaptacji dzieł sztuki. Umiejętności te wymagają szczególnej znajomości dostępnych rozwiązań oraz zrozumienia potencjału i ograniczeń zmysłu dotyku.
4. Projektowanie i produkcja dotykowych ilustracji (np. książek dotykowych) promujących dostępną sztukę.

SZKOLENIE OSÓB Z DYSFUNKCJĄ WZROKU

Obaj partnerzy projektu, przy aktywnym udziale przedstawicieli muzeów, szkolili także uczniów i studentów z dysfunkcją wzroku. Szkolenia w Lublinie i Iwano-Frankiwsku koncentrowały się  na podniesieniu umiejętności uczestników w rozumieniu relacji między stworzonymi dla nich obiektami trójwymiarowymi i ich dwuwymiarowymi reprezentacjami w postaci grafiki dotykowej. Nabycie takich podstawowych umiejętności jest kluczowe dla konstruktywnego kontaktu osób niewidomych lub niedowidzących z rysunkami lub obrazami. Rysunki dotykowe mogą być z powodzeniem wykorzystywane jako dostępne adaptacje obrazów.

PUBLIKACJE

• PRZEWODNIKI

Partnerzy projektu wspólnie przygotowali dwa odrębne przewodniki (dla osób niewidomych i osób słabowidzących), prezentujące zabytki Lublina oraz Iwano-Frankiwska. Z przewodników korzystają osoby niewidome lub osoby znające język Braille'a. Przewodniki są dostępne w punktach informacji turystycznej zatrudniających przewodników miejskich. Do każdej grafiki dotykowej dołączony jest opis w alfabecie Braille'a i dużym drukiem.

• FOLDERY PROMOCYJNE

Znalazły się w nich informacje o etapach przygotowania adaptacji eksponatów oraz zdjęcia przykładowych adaptacji. Zostały one przekazane organizacjom zajmującym się wspieraniem edukacji i dostępu do kultury osób z dysfunkcją wzroku.

WYCIECZKI Z PRZEWODNIKIEM PO LUBLINIE I IWANO-FRANKIWSKU

Podczas wycieczek, osoby z dysfunkcją wzroku miały dobrą okazję, nieraz po raz pierwszy w życiu, zapoznać się z różnymi obiektami (np. rzeźbami, obiektami historycznymi) oraz obiektami muzealnymi. Odkrywały je z wykorzystaniem przewodników w Braille’u, przygotowanych w ramach projektu oraz dotykając rękami różnych obiektów, o których opowiadali przewodnicy i opiekunowie osób niewidomych i niedowidzących.